Ah Gregor

Google sağolsun, Gregor Samsa doodle'ıyla haber verdi; Franz Kafka'nın 130. doğumgünüymüş bugün...

Okuduğum ilk Kafka kitabı "Dönüşüm"dü galiba. Peşinden "Aforizmalar"ı ve diğerleri geldi. Karanlık bir dünyası vardı, karamsar... Dünyaya geldiğine pişman gibi bir hal... İnsan onun kitaplarını okurken sanki kapalı bir hava olmalı dışarıda. Gri, kasvetli bulutlar toplanmalı tepesinde. Plajda Kafka okuyan görmedim mesela hiç.

Zaten dostu Max Brod olmasaydı, kitaplarının çoğunu okuyamayacakmışız. Çünkü Kafka, ölümünden sonra yakılması için yazılarını dostu Max Brod'a bırakmış; Brod ise sözünü tutmayıp eserleri bastırmış. Laf aramızda, iyi ki de tutmamış sözünü. Hayattayken basılan tek ünlü eseri "Dönüşüm"müş.

Gabriel Garcia Marquez’in ilk defa bir Kafka romanını okuduktan sonra “Neden olmasın, bunu ben de yapabilirim,” demesi şaşırtıcı değildir - See more at: http://www.edebiyathaber.net/franz-kafka-pesinde-kosmadigi-sohreti-olumunden-sonra-yakalayan-yazar/#sthash.fdYJl8m8.dpuf

Dönüşüm” Kafka’nın hayattayken basılmış tek ünlü eseridir - See more at: http://www.edebiyathaber.net/franz-kafka-pesinde-kosmadigi-sohreti-olumunden-sonra-yakalayan-yazar/#sthash.fdYJl8m8.dpuf

Şöyle demiş (yanlış hatırlamıyorsam) "Taşrada Düğün Hazırlıkları"nın bir yerinde Kafka: 

"Evinden çıkman gerekmez. Masandan kalkma ve dinle. Hatta dinleme, yalnızca bekle. Hatta bekleme bile, kesinlikle sessiz ve yalnız ol. Dünya, maskesini düşüresin diye, gelip kendini sunacaktır sana, başka türlü olamaz; kendinden geçmiş bir halde eğilecektir önünde."

Onu sürekli ezen babasının zoruyla hukuk okusa da hayatını yazmaya adayan, ancak yazdıklarının değeri ölümünden sonra anlaşılan Kafka, birkaç kez nişanlanmasına rağmen yazıdan vazgeçmesi gerekeceği korkusuyla hiç evlenmemiş. En unutulmaz sevgililerinden biri ise Milena'ymış, Milena Jesenska.

Toplamda iki yıl süren ve çoğunlukla yazıştıkları, sadece 4 gün yüz yüze görüşebildikleri ilişkileri için şöyle demiş Milena: "Hayatımda tanıdığım en garip insanın o olduğunu fark ettim ve hayatta hiçbir şey beni, onun kalbinin içini azıcık görebilmek kadar etkilemedi."

Kafka ise Milena'yı 'koca denizin, dibindeki minik taşı sevdiği gibi' sevmiş ama sonrasından korkmuş. 

Kız kardeşlerinden üçü toplama kamplarında hayatını kaybetmiş. Acılarla dolu bir hayat, tam da yazdıklarındaki gibi. Memleketi Prag'da, Franz Kafka adına açılmış iki müze var. Birinde daha çok gravürlere, kitaplara vs yer verilmiş. Esas müzede ise romanlarındaki gibi karanlık bir ortam yaratmayı başarmışlar. "Türkiye'de de böyle bir müze olsa keşke" demiştim gördüğümde.

Karanlık koridorlar, uzakta bir yerde çalan telefonlar... Merak edip de çalan siyah kocaman telefonu açtığınızda, bir erkek sesi "Dönüşüm"den parçalar okuyordu. Bazı resimlerle fotoğraflara bakarken kendinizi çarpmaktan son anda kurtardığınız aynaların karşısında buluyordunuz.

Müzede beni en çok şaşırtan şey ise şuydu: Kafka'nın hayatındaki kadınların olduğu bölümde üç boyutlu, sürekli hareket ediyormuş gibi görünen görüntüler başınızı döndürüyordu... Hissettiğim baş dönmesi ve mide bulantısının, diğer arkadaşlarda da olduğunu duyunca rahatlamıştım. Bunlar dışında Kafka'nın çocukluğunun geçtiği evlerin, ailesinin, arkadaşlarının, sevgililerinin fotoğraflarını; mektuplarını, kitaplarını ve orijinal el yazısını da görebiliyordunuz.

Ve kapanış da Kafka'dan: 

"Menziller ve yollar yoktur; yol dediğimiz şey, tereddütlerdir."

"Kabul edilebilir olandan değil, doğru olandan başlayınız."

“Kabul edilebilir olandan değil, doğru olandan başlayınız.” - See more at: http://www.edebiyathaber.net/franz-kafka-pesinde-kosmadigi-sohreti-olumunden-sonra-yakalayan-yazar/#sthash.fdYJl8m8.dpuf

"Ah, bütün yaptıkların, bütün konuştukların beni ne kadar üzerse üzsün; gene de bunlarda nasıl hayrıma bir taraf, hayrıma bir öz aradığımı bir bilsen!''

*Daha ayrıntılı bilgi için bu yazıyı okuyabilirsiniz. (Edebiyat Haber)